Vetconsistentie: te zacht, te stug of precies goed?

Om consistentie goed uit te leggen, is het handig eerst kort te kijken naar wat vet eigenlijk is. Het kiezen van het juiste vet is essentieel voor betrouwbaarheid, energie-efficiëntie en de levensduur van componenten. Een belangrijke eigenschap is de consistentie: de weerstand van het vet tegen vervorming. Is het te zacht, dan kan het lekken of worden uitgeperst; is het te stug, dan bereikt het mogelijk de contactzone niet. In de praktijk wordt vet soms nog steeds gekozen of vervangen op basis van kleur of gewoonte, maar kleur is geen prestatie-indicator. De selectie moet gebaseerd zijn op de NLGI-klasse, basisolieviscositeit, het type verdikker, het additievenpakket en de bedrijfsomstandigheden.

Hier leggen we uit wat vet is, hoe consistentie wordt gedefinieerd en gemeten, hoe NLGI-klassen zich verhouden tot echte toepassingen, en waar je op moet letten bij het selecteren van de juiste klasse voor jouw apparatuur.

Wat is smeervet?

Smeervet is niet gewoon 'verdikte olie', het is een mengsel van drie componenten:

• Basisolie – vormt de smerende film tussen bewegende onderdelen
• Verdikker – houdt de olie op zijn plaats en geeft structuur en consistentie
• Additieven – beschermen onder andere tegen slijtage, oxidatie, corrosie en extreme druk

Functies van de verdikker

De verdikker werkt als een spons: hij houdt de olie vast, geeft deze vrij onder belasting en neemt opnieuw olie op wanneer de druk afneemt. De hoeveelheid en het type verdikker beïnvloeden:

• Consistentie (zacht vs. stevig)

• Temperatuurbestendigheid

• Waterbestendigheid

• Compatibiliteit met afdichtingen en materialen

Belangrijke eigenschappen van vet

Belangrijke prestatie-indicatoren zijn onder andere:

• Druppelpunt-temperatuur (de temperatuur waarbij vet vloeibaar wordt)

• Verpompbaarheid in smeersystemen

• Draagvermogen

• Scheidingsstabiliteit onder mechanische belasting

• Waterbestendigheid tegen uitwassen

Al deze eigenschappen worden beïnvloed door de consistentie van het vet.

NLGI-klassen

Het National Lubricating Grease Institute (NLGI) heeft een schaal ontwikkeld om de consistentie van vet te classificeren. Deze loopt van 000 (zeer vloeibaar) tot 6 (vergelijkbaar met harde cheddar).

De consistentie wordt gemeten met de kegelpenetratietest (cone penetration test ASTM D217): een kegel zakt gedurende 5 seconden in het vet. De diepte van deze penetratie bepaalt de NLGI-klasse.

NLGI-klassen en toepassingen

Waarop letten bij het kiezen van een NLGI-klasse

• Bedrijfstemperatuur – koude omstandigheden vragen om zachter vet, warme omstandigheden om stugger vet.

• Lagersnelheid – snel draaiende machines hebben liever zachtere vetten; langzame of zwaarbelaste lagers juist stuggere vetten.

• Toepassingstype – smeersystemen vereisen goed verpompbare vetten, bij handmatige smering kunnen stevigere vetten worden gebruikt.

• Omgeving – water, stoom, reinigingsmiddelen of stof kunnen de prestaties van het vet beïnvloeden.

Veelvoorkomende misverstanden

• Kleur is belangrijk - FOUT. Pigmenten helpen alleen bij identificatie; ze hebben geen invloed op de prestaties.

• Eén soort vet past bij alles - Elke toepassing heeft zijn eigen eisen op het gebied van belasting, snelheid en temperatuur.

Conclusie

Consistentie, uitgedrukt in NLGI-klasse, is een belangrijke parameter bij het selecteren van het juiste vet. De juiste klasse zorgt voor een betrouwbare smeerfilm, voorkomt lekkage en verlengt de levensduur van componenten.

In combinatie met MicPol®-technologie levert de juiste NLGI-klasse zowel de correcte consistentie als een duurzaam beschermend smeerfilm op. Dit resulteert in langere smeerintervallen, lager energieverbruik en hogere betrouwbaarheid vergeleken met standaardvetten.

Wil je weten welk vet het beste past bij uw machines?
Neem contact met ons op voor een gratis consult, en ontdek hoe MicPol®-technologie kan helpen om intervallen te verlengen en kosten te verlagen. 

Auteur: Janneke van der Pol, MLT I
Gevalideerd door: Frank van der Graaf, Technical Manager Interflon