Additievenpakket bepaalt praktisch voor 100% de kwaliteit van smeerolie

De Haringvlietdam is het zesde bouwwerk van de Deltawerken. De dam sluit het Haringvliet af en ligt tussen Voorne-Putten (noord) en Goeree-Overflakkee (zuid) bij de monding van de Haringvliet in de Noordzee. Aan de zuidzijde van de Haringvlietdam ligt de Goereese sluis voor het scheepvaartverkeer. Voor het openen en sluiten van de dam beschikt deze over 34 schuiven; 17 stuks aan de zeezijde en 17 stuks aan de rivierzijde. Iedere schuif wordt via een giekconstructie aangedreven door middel van twee paren hydraulische cilinders (in totaal dus vier per schuif).

Onderhoud

Rijkswaterstaat, eigenaar en beheerder van deze Haringvlietdam, heeft het onderhoud uitbesteed aan hoofdaannemer Vialis. Dit bedrijf verzorgt tevens het onderhoud van het sluizencomplex aan de andere kant van de Haringvliet bij Willemstad: de Volkeraksluizen. Omdat Vialis voornamelijk elektrotechnisch onderhoud uitvoert, is het onderhoud aan de mechanische delen van de dam en sluis ondergebracht bij Hollestelle uit Goes. Vanuit een ruimte direct naast de dam wordt met acht mensen het onderhoud uitgevoerd dat veelal bestaat uit inspecties, preventief onderhoud en het oplossen van storingen.

Eén van de inspecties werd in 2010 ondersteund door de leverancier van de lagers in het giekmechanisme van de schuiven. Daarbij werd de conclusie getrokken dat de olie in de lagers niet meer van optimale kwaliteit was. Joost Kerkhoff, projectleider bruggen en sluizen: “Bij de hoofdlagers viel de kwaliteit van de olie mee. Een paar keer goed filtreren en het additievenpakket aanvullen waren voldoende om de oorspronkelijke olie weer verantwoord terug te brengen in de lagers. Voor de gieklagers was dat echter een heel ander verhaal.”

Van vet naar olie

De oliekwaliteit van de gieklagers was dermate slecht dat besloten werd de olie volledig te vervangen. De slechte kwaliteit was onder meer zichtbaar in de afgenomen viscositeit (olie was te dun geworden om goed te smeren), een afwijkende zuurtegraad (teken van degradatie van de olie) en een relatief grote mate aan vervuiling met vaste deeltjes. Ook de additieven in deze olie waren volledig opgebruikt. Bovendien bestond het vermoeden dat bij het in gebruik nemen van de lagers er in eerste instantie een vet is toegepast en dat de overstap naar olie als smeermiddel niet op de juiste manier is ingevuld. Door de lagers onvoldoende te reinigen van het vet – door middel van spoelen – zijn waarschijnlijk vetresten in de (toen) nieuwe olie terecht gekomen.

Een slechte kwaliteit van de smeerolie kan uiteindelijk tot grote problemen leiden. Hierbij valt te denken aan slijtage van de lagerbedden door verharding van substanties in de olie (hierdoor ontstaat ‘pitting’) en aantasting van de afdichtingen waardoor lekkage kan ontstaan en ook de additieven weglekken.
 

Lager met twee rijen tonnen in de giek.

Vervangen olie

Om het vervangen van de oude olie professioneel aan te pakken, riep Hollestelle de hulp in van specialist in smeermiddelen Interflon. Dit bedrijf adviseerde ten eerste om ieder lager eerst te bemonsteren om per lager de ernst van de situatie te kunnen vaststellen. Hieruit bleek dat praktisch alle gieklagers in aanmerking kwamen voor een volledige olievervanging. Besloten is toen om dit bij alle gieklagers te doen. Als eerste is uiteraard alle oude olie uit de lagers verwijderd, opgevangen en op een verantwoorde wijze afgevoerd. Daarna
zijn de lagers gespoeld met een speciale spoelolie. Dit is nodig om achterblijvende vervuiling los te weken en letterlijk weg te spoelen waarmee wordt voorkomen dat de nieuwe olie direct opnieuw vervuild raakt.
Vervolgens is door Hollestelle een geschikte olie geselecteerd voor de lagers.

Rob Smans, technisch Manager bij Interflon: “Maar met het selecteren van een goede basisolie alleen ben
je er niet. De eigenschappen van de olie worden voor een belangrijk deel bepaald door het additievenpakket. Additieven zijn stoffen die worden toegevoegd om de olie de gewenste eigenschappen mee te geven.
De additieven (het soort en de hoeveelheid) zijn afgestemd op de specifieke applicatie in een bepaalde omgeving. Zo zijn er additieven die de viscositeit verbeteren, bacteriegroei tegengaan, corrosie voorkomen enzovoorts.”

MicPol® Technologie

Omdat het additievenpakket voor praktisch 100% de kwaliteit van de smeerolie bepaalt, is er binnen Interflon veel tijd en geld gestoken in de ontwikkeling van een optimaal additievenpakket met MicPol®Technologie. Het betreft een unieke combinatie van speciaal geselecteerde additieven die in eigen huis worden behandeld door middel van micronisatie en polarisatie. Door micronisatie worden additieven opgewerkt naar een optimale deeltjesgrootte om het te smeren metaaloppervlak perfect te kunnen penetreren. Polarisatie bevordert de hechting van het smeermiddel aan metaal waardoor de technologie het mogelijk maakt unieke smeermiddelen te ontwikkelen met hoge smeer- en beschermende eigenschappen. Kenmerkend is bovendien het feit dat zij de wrijving sterker verlagen dan gewone oliën en vetten terwijl vocht en vuil de smering nauwelijks beïnvloeden. Hierdoor hoeven machines minder vaak te worden gesmeerd, verbruiken ze minder energie en gaan onderdelen langer mee. Zeker in een omgeving waarin de schuiven van de Haringvlietdam moeten werken.

Definitieve keuze

Op basis van veel kennis en ervaring heeft Interflon een breed pakket (speciaal) smeermiddelen samengesteld met MicPol® Technologie voor onder andere tandwielkasten, hydraulische installaties en motoren.
De uiteindelijke keuze voor de lagers viel – na het uitvoeren van testen – op het olieadditief pakket voor hydraulische installaties (N251/H). Deze testen zijn van belang omdat de (minerale) basisolie stabiel moet
blijven hetgeen optimaal het geval was bij de gekozen variant. Rob Smans: “Niet alleen de keuze van de juiste additieven maar ook het mengen van het additievenpakket met de basisolie luistert zeer nauw. Het is van
groot belang dat er statisch wordt gemengd. Gebeurt dat niet, dan zal het additievenpakket neerslaan op de bodem van de olietank en nauwelijks effect hebben. Om die reden beschikt Interflon over een eigen statische menger waarmee we op locatie het additievenpakket voorzichtig en langzaam in de olie mengen zodat er een homogeen smeermiddel ontstaat.”

Eindresultaat

Het project is door beide partijen als zeer positief ervaren. In het tijdbestek van een jaar is de oliewisseling – inclusief een lange spoeltijd waarin de lagers achtereenvolgens zijn gespoeld – gerealiseerd. De schuiven
lopen naar volle tevredenheid en de communicatie en samenwerking verliep optimaal. Joost Kerckhoff: “Wat mij betreft gaan we een volgend dergelijk project gráág weer met Interflon aan!”